Wat is en hoe ga je om met racisme en discriminatie?
Wat is racisme en discriminatie, en hoe ga je er als vrijwilliger mee om binnen de KSA-context? Ontdek ook de visie van KSA op het sinterklaasfeest en haatspraak.
Racisme & discriminatie: what’s in a name?
Discriminatie is iemand ongelijk beoordelen of behandelen op basis van afkomst, geloofsovertuiging, handicap … en niet op basis van wie die persoon echt is. Als iemand op basis van nationaliteit, afkomst, huidskleur of cultuur gediscrimineerd wordt, noemen we dit racistische discriminatie. En racisme dan? Racistische discriminatie is één vorm van racisme. Maar racisme is meer dan individuele gevallen van discriminatie. Racisme is geen gebeurtenis, het is een systeem.
Racisme is een structureel systeem dat bepaalde mensen bewust én onbewust uitsluit of minder kansen geeft, louter door hun huidskleur, nationaliteit, afkomst of cultuur. Racisme zorgt ervoor dat vooral witte mensen macht hebben en positief in beeld komen: de meeste leerkrachten, schooldirecteurs, huiseigenaars, werkgevers, advocaten, rechters, journalisten, belangrijke politici, modellen, rijke mensen … zijn wit. Racisme werd gebruikt om kolonisatie en slavernij goed te praten. Ook vandaag dient racisme nog om ongelijkheid tussen bevolkingsgroepen te verantwoorden en zo te houden.
Zowel discriminatie als racisme zijn niet oké. Alleen heeft racisme maatschappelijk meer impact dan discriminatie. Want mensen die met racisme te maken krijgen, worden niet alleen beledigd of op één moment gediscrimineerd. Ze vinden ook moeilijker een huis of werk, en worden benadeeld op veel vlakken: politie, zorg, onderwijs, sport, in de media …
Zeg nee tegen racisme & discriminatie!
Het jeugdwerk speelt een belangrijke rol in de strijd tegen racisme en discriminatie. Uit De Marge vzw en Chirojeugd Vlaanderen kwamen daarom met een gezamenlijk initiatief: het Netwerk Antiracisme en -Discriminatie. Het netwerk is samengesteld uit 30 jeugdwerkorganisaties en organisaties uit de antiracismebeweging. KSA is één van die 30 jeugdwerkorganisaties. Uit dat netwerk is een online Toolbox gekomen. Een online Toolbox dat jou en je KSA-groep heel wat nuttige tools en methodieken biedt om racisme en discriminatie bespreekbaar te maken en aan te pakken.
Hoe ga je als vrijwilliger om met racisme en discriminatie? Hoe werk je met kinderen en jongeren rond groepsdynamiek en positieve identiteitsontwikkeling? Hoe maak je privileges en racisme zichtbaar en bespreekbaar? Dat en nog zoveel meer is er te vinden in de online toolbox.
Je wordt geconfronteerd met of bent getuige van racisme of discriminatie in KSA-context
Als leiding of lid van KSA, als je geconfronteerd wordt met racisme en/of discriminatie, kun je contact opnemen met API (Aanspreekpunt Integriteit). Zij zijn er om je te ondersteunen en advies te geven in dergelijke situaties, zodat we samen kunnen zorgen voor een veilige en respectvolle omgeving.
Visie op haatspraak
Binnen KSA tolereren we geen haatspraak.
Onder haatspraak verstaan we uitspraken, tekeningen, afbeeldingen, filmpjes … die een groep of persoon aanvallen op basis van kenmerken als ras, religie, afkomst, geaardheid, geslacht … (cf. definitie Raad van Europa).
KSA kiest ervoor om elk kind en elke jongere onvoorwaardelijk te laten meespelen. Respect is het sleutelwoord om duurzame relaties aan te gaan. Dat respect voor elkaar gaat bij KSA verder, het breidt zich uit naar de gehele samenleving. In onze visie past geen kwetsende woordspraak gericht op het verspreiden van haat, discriminatie en geweld.
Wordt er melding gemaakt van haatspraak binnen KSA of op communicatie vanuit KSA, dan zal er een gepaste reactie volgen.
De visie past binnen een breder beleid dat KSA heeft uitgewerkt rond haatspraak. We hebben een stappenplan om haatspraak te herkennen en om erop te reageren. En er is een protocol uitgewerkt binnen KSA om op haatspraak gepast te reageren. Daarmee willen we een steen leggen tot een groeiende attitude bij alle KSA'ers waarbij haatspraak geen plaats krijgt. Tumult vzw ondersteunde de koepel met het uitwerken van de visie en het protocol.
Visie op Sinterklaasfeest
Het Sinterklaasfeest is een fantastisch kinderfeest. Bij veel KSA-groepen komen de Sint en zijn helper elk jaar op bezoek.
Het feest wordt echter al enkele jaren overschaduwd door de zwartepietendiscussie. Daarbij ligt de figuur van Zwarte Piet onder vuur. Vooral de traditionele invulling van Piet als de knecht van Sinterklaas met kroeshaar, gouden oorbellen, dikke rode lippen en een zwart gezicht verwijst naar koloniale tijden en slavernij. Dat beeld kwetst sommige mensen, waaronder veel kinderen. Daarom kiezen we met KSA om de invulling van de helper van Sinterklaas te ontdoen van die koloniale en raciale kenmerken.
Met KSA hebben we een kritische kijk op de samenleving. Daarbij hoort dat we open staan voor veranderingen waarbij een feest mee evolueert met de tijdsgeest. Zo blijft het een feest voor alle kinderen. Dat feest kan vorm krijgen met een creatieve invulling van de beste vriend van Sinterklaas.
Enkele tips:
- Een volledig pikzwart geschminkt gezicht hoeft niet meer. De schoorstenen zijn tegenwoordig een stuk properder, dus volstaan enkele roetvegen. Het kan zelfs nóg kleurrijker: Piet en Miet kunnen elke kleur van de regenboog hebben.
- Een bonte bende Pieten en Mieten in allerlei kleurrijke kleren kunnen de boel op stelten zetten. De pruik met kroeshaar, de rode lippen en de gouden oorbellen laten we achterwege.
- Elke Piet of Miet heeft troeven waardoor ze de Sint helpen. De een is kei in klimmen, de ander in pakjes strikken of in navigatietechnieken of in acrobatie… Hun outfit kan daaraan aangepast worden.
- Er zijn talrijke creatieve invullingen mogelijk. Die kan je bespreken op een groepsraad. Samen vinden jullie gegarandeerd de invulling die niemand kwetst.
